English
한국어
Kỹ năng sống là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng giúp rút ngắn con đường chinh phục đỉnh cao thành công. Không chỉ học tập kiến thức, trang bị kỹ năng ngay khi còn trên ghế nhà trường là điều vô cùng quan trọng đối với học sinh trước khi bước vào môi trường đại học và đi làm.
Cùng QTS Australia điểm qua 10 kỹ năng sống mà học sinh THPT nhất định phải biết trong thời đại này.
Mục Lục
Kỹ năng sống là gì?
Theo UNESCO, kỹ năng sống là năng lực của cá nhân để thực hiện những chức năng và tham gia vào cuộc sống. Kỹ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục công bố năm 1996: Học để biết, để làm, để chung sống và để làm người.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa: “Kỹ năng sống là năng lực giao tiếp và những hành vi tích cực của cá nhân, có thể giải quyết có hiệu quả những yêu cầu và thách thức của cuộc sống.”
Có thể hiểu kỹ năng sống (life skill) là những kỹ năng liên quan đến việc giải quyết các vấn đề hàng ngày cũng như là khả năng làm việc với người khác, quản lý thời gian, quyết định, đề ra mục tiêu trong cuộc sống.
Việc trang bị kỹ năng sống là yếu tố quan trọng và cấp thiết giúp hình thành những nền tảng vững chắc, thói quen tích cực và tư duy linh hoạt, góp phần hoàn thiện bản thân, rút ngắn con đường chinh phục thành công.
10 kỹ năng sống quan trọng mà học sinh THPT phải biết
Trong độ tuổi từ 14 đến 18, những bạn học sinh cấp 3 gần như đã sẵn sàng để tiếp cận với mọi khía cạnh của cuộc sống bên cạnh kiến thức từ sách vở. Do đó đây là giai đoạn thích hợp nhất mà các bạn cần bổ sung kỹ năng sống để phát triển bản thân một cách toàn diện. Sau đây là 10 kỹ năng sống hữu ích mà học sinh THPT phải biết nếu muốn chinh phục thành công trong tương lai.
Đối diện với áp lực của cuộc sống
Học sinh đang phải đối mặt với áp lực đến từ nhiều phía như học tập, gia đình và cuộc sống hàng ngày. Mặc dù áp lực có thể gây ra căng thẳng và lo lắng, nhưng cũng có thể là động lực phát triển bản thân. Để vượt qua, việc học cách quản lý cảm xúc và suy nghĩ tích cực là rất quan trọng.
Kỹ năng xác định mục tiêu
Một cách khác để vượt qua áp lực trong cuộc sống là rèn luyện kỹ năng xác định mục tiêu. Mỗi học sinh cần xác định mục tiêu và lập kế hoạch chi tiết để hoàn thành mục tiêu đã đề ra. Từ đó, các bạn sẽ dễ dàng nhận biết và tập trung, ưu tiên những hoạt động quan trọng, mang lại giá trị cho bản thân. Xác định mục tiêu còn tạo động lực để bạn phấn đấu đạt được ước mơ của mình.
Muốn xác định mục tiêu đúng với năng lực, bạn cần tuân thủ nguyên tắc này:
- Mục tiêu cần cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu.
- Mục tiêu phải hình thành bằng các con số cụ thể.
- Mục tiêu phải phù hợp với khả năng của bản thân.
- Mục tiêu cần có dự kiến thời gian hoàn thành.
Tư duy phản biện
Kỹ năng phản biện được xây dựng dựa trên những lập luận sắc bén, bằng chứng, số liệu cụ thể đảm bảo tính chính xác của vấn đề. Tư duy phản biện cực kỳ quan trọng đối với học sinh khi áp dụng vào các tình huống như trong các cuộc thảo luận, hùng biện hay bài thuyết trình.
Kỹ năng sống này không chỉ giúp các bạn phát triển khả năng giao tiếp mà còn giúp học sinh gia tăng sự tự tin, bản lĩnh đối diện với những áp lực khó khăn trong cuộc sống. Muốn hình thành tư duy phản biện bạn nên tập tư duy logic, cởi mở giao tiếp, tạo cơ hội tiếp xúc với kiến thức, thông tin đa chiều.
Quản lý cảm xúc
Bên cạnh tư duy phản biện, các bạn cần quản lý cảm xúc tốt. Luôn giữ cho mình “một cái đầu lạnh” đảm bảo rằng việc đánh giá và xử lý vấn đề không bị cảm xúc chi phối. Từ đó các lập luận của bạn được trình bày một cách logic và thuyết phục hơn.
Kiểm soát cảm xúc cá nhân là kỹ năng sống cần thiết trong xã hội hiện nay đặc biệt là đối với các bạn học sinh THPT không chỉ trong việc học tập, mà còn trong các vấn đề khác trong xã hội, là yếu tố tác động lớn đến việc ra mọi quyết định. Để kiểm soát được cảm xúc trong mọi tình huống đòi hỏi bạn cần phải thực hiện các phương pháp sau:
- Phải giữ bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng.
- Trước khi phản ứng hãy dừng lại và suy nghĩ. Trong một số trường hợp, bước ra khỏi tình huống là hành động đúng đắn.
- Một cách khác để các bạn học sinh kiểm soát cảm xúc là viết hết chúng ra. Đây là cách giải tỏa cảm xúc hiệu quả. Đồng thời khi viết bạn đã biết cách gọi tên cảm xúc, đó cũng là thời gian cho bạn suy nghĩ và tìm giải pháp giải quyết phù hợp.
Giải quyết vấn đề
Kỹ năng giải quyết vấn đề là việc xử lý các tình huống khó khăn trong cuộc sống một cách bình tĩnh, quyết đoán. Muốn giải quyết vấn đề hiệu quả đòi hỏi bạn phải thực hành tốt kỹ năng quản lý cảm xúc, bạn cần phân tích vấn đề một cách khách quan hơn để giải quyết vấn đề một cách thông minh.
Khi bạn có thể giải quyết vấn đề tốt, bạn sẽ tự tin hơn trong việc đối mặt với những khó khăn trong học tập và cuộc sống, từ việc xử lý các vấn đề hàng ngày đến việc đạt được mục tiêu lớn hơn trong cuộc sống và sự nghiệp.
Kỹ năng ra quyết định
Để giải quyết hiệu quả các vấn đề trong cuộc sống bạn cần đưa ra những quyết định chính xác. Kỹ năng ra quyết định bao gồm khả năng phân tích, nhìn nhận vấn đề theo nhiều góc nhìn, suy luận, đánh giá rủi ro và hậu quả, cuối cùng đưa ra quyết định chính xác.
Điều này cần sự cân nhắc và sáng suốt đảm bảo quyết định được đưa ra là tốt nhất, dựa trên tình hình cụ thể. Quyết định đúng đắn không chỉ giúp bạn giải quyết vấn đề hiện tại mà còn tạo ra cơ hội và nền tảng cho sự phát triển trong tương lai.
Kỹ năng tương tác xã hội
Với sự phát triển của công nghệ thông tin ngày nay, nhiều người trẻ thường có xu hướng cảm thấy ngại khi phải tương tác trực tiếp với nhau, dẫn đến tình trạng rụt rè và thiếu tự tin trong giao tiếp. Do đó, việc rèn luyện kỹ năng tương tác xã hội trở nên vô cùng cấp thiết đối với các bạn học sinh THPT.
Kỹ năng tương tác xã hội bao gồm khả năng giao tiếp và tương tác một cách tự tin và linh hoạt với mọi người xung quanh. Những kỹ năng sống này giúp học sinh xây dựng và cải thiện kỹ năng làm việc nhóm, phát triển tính cách hòa đồng làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Kỹ năng tương tác xã hội sẽ là nền tảng để xây dựng tốt kỹ năng hoà nhập với cộng đồng. Hai kỹ năng sống này có mối quan hệ thuận chiều với nhau, để hòa nhập nhanh thì phải tương tác nhiều với mọi người.
Kỹ năng hòa nhập
Kỹ năng sống hòa nhập giúp các bạn dễ dàng tương tác, giao tiếp với mọi người, mở rộng mối quan hệ, tạo ra các cơ hội mới cho bản thân. Nhờ đó, bạn có thể học hỏi thêm kiến thức từ những người xung quanh và nhanh chóng thích nghi với môi trường mới, đặc biệt là khi bước vào giai đoạn đại học.
Kỹ năng hòa nhập giúp tạo mối quan hệ tích cực với các bạn học, giáo viên, đồng nghiệp và những người xung quanh. Ở giai đoạn cấp 3, kỹ năng sống này là cầu nối giúp các bạn học sinh dễ dàng tham gia vào các hoạt động xã hội, các sự kiện cộng đồng. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng mối quan hệ vững chắc cho sự thành công trong học tập, sự nghiệp và cuộc sống của các bạn trong tương lai.
Kỷ luật
Kỷ luật bản thân mang lại nhiều giá trị tích cực trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày nhưng không phải ai cũng có thể dễ dàng làm được. Người có kỷ luật là người có khả năng thực hiện kế hoạch và hoàn thành mục tiêu đề ra, ngay cả khi gặp phải những thách thức và khó khăn. Do đó, học sinh phải xây dựng và rèn luyện tính kỷ luật càng sớm càng tốt.
Kỹ năng kỷ luật là sự kết hợp tốt của nhiều kỹ năng sống khác nhau. Cách hình thành tính kỷ luật là hãy tập trung hoàn thành một việc thật hiệu quả. Điều này cũng giúp các bạn cải thiện khả năng kiên trì bền bỉ theo đuổi mục tiêu đến cùng. Kỷ luật không phải là khả năng thiên bẩm mà kỹ năng sống này cần có quá trình thực hành và rèn dũa. Do đó có thể nói là kỹ năng khó, nhưng nếu đủ quyết tâm ai cũng sẽ nắm được kỹ năng này.
Quản lý tài chính
Kỷ luật cũng sẽ là một yếu tố khiến bạn nâng cao kỹ năng quản lý tài chính. Kỹ năng này giúp hiểu rõ hơn về giá trị của đồng tiền và cách để quản lý dòng tiền, kiểm soát tài chính, hạn chế rủi ro liên quan đến tài sản. Với những kiến thức về tài chính, bạn sẽ biết cách xây dựng lối sống khoa học biết cách chi tiêu hợp lý tiết kiệm.
Học sinh THPT cần học tập và rèn luyện kỹ năng quản lý tài chính để chuẩn bị cho cuộc sống tự lập khi bước vào cánh cửa đại học hoặc du học sau này. Đây là kỹ năng sống hữu ích và là hành trang quý giá trong cả quá trình xây dựng sự nghiệp và cuộc sống cho tương lai về sau.
Tóm lại, học sinh ở độ tuổi THPT đã phải bắt đầu chuẩn bị những kỹ năng cơ bản để chuẩn bị cho cuộc sống tương lai của mình. Nhìn chung các kỹ năng đều liên quan và bổ trợ cho nhau để thực hiện mục đích cuối cùng là biến bạn trở thành một cá nhân hoàn hảo, dễ dàng hơn trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu chi tiết về kỹ năng cần thiết trong cuộc sống. Các bạn học sinh THPT hãy nỗ lực trau dồi, học hỏi các kỹ năng sống này chuẩn bị hành trang cho một tương lai tốt đẹp. Cùng theo dõi các bài viết từ QTS Australia để cập nhật thêm những thông tin hữu ích trong cuộc sống nhé.
Xem thêm một số bài viết:
Học sinh THPT học trước Chương trình Đại học: Nên hay Không? ➙ Xem tại đây
Giảm áp lực thi tốt nghiệp THPT 2024
