Học sinh THPT học trước Chương trình Đại học: Nên hay Không?

Sự kiện Đại học Quốc gia Tp. HCM đề xuất cho học sinh THPT học trước chương trình đại học đã làm dấy lên làn sóng tranh luận sôi nổi trong cộng đồng giáo dục Việt Nam. 

Vậy: Có nên hay không khi áp dụng hình thức giáo dục học vượt cấp tại Việt Nam – mô hình mà nhiều quốc gia tiên tiến đã áp dụng rất thành công trước đó? 

Đề xuất cho học sinh THPT được học trước chương trình đại học

Tại Hội nghị thường niên Đại học Quốc gia (ĐHQG) Tp.HCM, PGS.TS Vũ Hải Quân – Giám đốc ĐHQG TP.HCM cho biết – năm 2024, ĐHQG Tp.HCM dự kiến sẽ cho học sinh THPT giỏi vượt trội học trước một số môn ở đại học. Học sinh sẽ học một số môn học cơ bản trên nền tảng của ĐHQG Tp.HCM theo phương thức học trực tuyến kết hợp trực tiếp.

Đề án này của ĐHQG Tp. HCM được lấy cảm hứng từ các nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới, điển hình là Úc. Mô hình giáo dục của ‘xứ sở chuột túi” cho phép học sinh THPT được học trước chương trình đại học. Nhờ đó được miễn giảm tín chỉ khi lên đại học, tốt nghiệp Cử nhân sớm, thậm chí, một số trường hợp sinh viên có thành tích xuất sắc còn được đặc cách học “vượt cấp” ở bậc học Thạc sĩ, Tiến sĩ.

Với đề xuất của mình, PGS.TS Vũ Hải Quân nhận định: “Mô hình học tập này sẽ nhiều lợi ích cho học sinh tài năng, các em được tiếp cận giáo dục đại học sớm, được định hướng nghề nghiệp, làm quen sớm với môi trường đại học, rút ngắn thời gian học đại học…”. Đồng thời bày tỏ quan điểm: “Nếu chúng ta cứ đi theo mô hình tuyến tính mà không đột phá thì không biết bao giờ mới thành công”. (Nguồn vnexpress.net)

Trên thực tế, đây không phải là đại học duy nhất ở Việt Nam đưa ra đề xuất áp dụng mô hình học trước đại học. Trước đó, năm 2021, ĐHQG Hà Nội đã cho phép học sinh THPT chuyên được đăng ký học tích lũy một số học phần thuộc ngành đào tạo đại học của Đại học Khoa học xã hội và nhân văn – ĐHQG Hà Nội từ học kỳ 2 lớp 11. Hay Đại học Hoa Sen đã triển khai “Chương trình Đại học Sớm” dành cho học sinh lớp 10, 11, 12 từ kỳ tuyển sinh 2022.

Những đề án tiên phong của hai đại học lớn nhất Việt Nam trong việc cho phép và khuyến khích học sinh THPT có năng lực tốt học trước chương trình đại học tạo nên bước tiến đầu tiên về việc phát triển một mô hình giáo dục mới, hiện đại và phù hợp với giáo dục quốc tế. Tuy nhiên kéo theo đó là nhiều ý kiến trái chiều của phụ huynh và học sinh THPT cả nước, rằng liệu mô hình này có phù hợp với học sinh Việt Nam không?

Tương đồng với mô hình giáo dục của các nước phát triển

Nếu như tại Việt Nam, chương trình của ĐHQG Hà Nội là một trong những chương trình học trước đại học đầu tiên, thì ở các nước khác, việc học trước đại học cũng đã được triển khai từ lâu và áp dụng rộng rãi trong hệ thống giáo dục, chẳng hạn như chương trình AP (Advanced Placement), IB (International Baccalaureate) của Mỹ, A – Level của Anh hay các chương trình tỉnh bang của Úc.

Sở hữu các chứng chỉ này, học sinh sẽ được phép quy đổi thành các môn học tương đương tại các đại học ở Mỹ, Anh và Úc. Điều này giúp học sinh rút ngắn thời gian học đại học, đồng thời nhanh chóng được tiếp cận các kiến thức chuyên sâu.

Hiện nay, với mục đáp ứng nhu cầu học tập quốc tế cũng như du học của học sinh, rất nhiều trường THPT quốc tế tại Việt Nam đã triển khai giảng dạy các chương trình kể trên, trong đó phần lớn là chương trình AP và IB của Mỹ. Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các chương trình học trước đại học quốc tế là bằng chứng chứng tỏ ngày càng có nhiều gia đình và học sinh Việt mong muốn được tiếp cận giáo dục của các nước phát triển, tiếp thu kiến thức mang tính ứng dụng cũng như nâng cao kỹ năng mềm trong thời kỳ hội hội nhập.

Thế nhưng trên thực tế, có rất nhiều rào cản khiến việc theo đuổi các chương trình quốc tế của Anh, Mỹ,… trở thành một lựa chọn “quá sức”, điển hình là chi phí cao và kiến thức học thuật tương đối nặng so năng lực với học sinh Việt Nam – dẫn đến nhiều vấn đề như áp lực tài chính, áp lực học tập thi cử căng thẳng,… mà không có gì đảm bảo sẽ mang lại kết quả như mong đợi.

Chẳng hạn, chương trình AP bao gồm các khóa học tương ứng với nội dung đào tạo năm đầu của đại học. Hiện nay, chương trình AP đã có 38 môn học ở 7 lĩnh vực khác nhau, từ văn học, nghệ thuật, ngôn ngữ đến khoa học tự nhiên và khoa học xã hội. Chứng chỉ AP được đánh giá theo thang điểm từ 1 đến 5, với mức điểm 3 là tối thiểu để đạt yêu cầu. AP đòi hỏi học sinh phải sức học tốt và khá giỏi tại nhiều lĩnh vực. Do vậy, rất nhiều học sinh đã phải bỏ dở giữa chừng vì không theo kịp.

So với IB, AP hay A-Level, các chương trình học trước đại học của Úc  nhận được khá nhiều sự quan tâm của phụ huynh và học sinh Việt bởi độ “dễ thở” hơn – cả về mặt chi phí lẫn sự phù hợp của kiến thức của chương trình đào tạo so với mặt bằng chung của các gia đình Việt. Trong đó các lựa chọn phổ biến nhất là Diploma – chương trình học trước đại học được cung cấp bởi một tổ chức giáo dục hay các đại học Úc.

Tại Việt Nam, chương trình Diploma của Úc hiện nay đã được Tổ chức Giáo dục QTS Australia cung cấp độc quyền theo hình thức giảng dạy Blended Learning (trực tuyến có hỗ trợ trực tiếp) với tên gọi QTS BSB50120 Diploma of Business.

Lựa chọn chương trình này, học sinh được trang bị đầy đủ kiến thức chuyên ngành phù hợp đúng trọng tâm, kỹ năng và năng lực “tiền đại học” dưới sự giảng dạy của các Giáo sư Úc đầu ngành, cũng như sự hỗ trợ tận tình từ QTS Australia nhằm đảm bảo học sinh nhận được tối đa quyền lợi của giáo dục quốc tế.

Học sinh từ đủ 16 tuổi sau khi hoàn thành chương trình này trong thời gian từ 12 – 18 tháng sẽ nhận được văn bằng QTS BSB50120 Diploma of Business. Văn bằng có giá trị tương đương năm nhất đại học, bổ trợ cho bằng THPT Việt Nam, giúp cho học sinh  được vào thẳng năm 2 bậc Cử nhân của hơn 30 trường đại học hàng đầu thế giới tại Úc, Canada, Thụy Sỹ,…như Đại học Adelaide, Đại học La Trobe, Đại học Canberra, Đại học HTMi,… hay đại học quốc tế danh tiếng tại Việt Nam như RMIT và BUV nếu học sinh muốn học chương trình quốc tế trong nước.

Xem chi tiết chương trình QTS BSB50120 Diploma of Business ➟ Tại đây 

Lợi thế của chương trình này là không áp lực kiểm tra, thi cử – mà thay vào đó, đánh giá chất lượng học sinh bằng các hình thức thiết thực như thuyết trình, phản biển, thực hiện dự án, đóng vai nhân vật,… Nhờ vậy, học sinh hoàn toàn có thể học song song chương trình ở trường cấp 3 và QTS BSB50120 Diploma of Business và cùng lúc nhận hai bằng tốt nghiệp, cũng như thuận lợi chuyển tiếp du học tại các đại học danh giá thế giới mà không gặp rào cản nào về bằng cấp, năng lực, tiết kiệm rất nhiều chi phí và thời gian du học thực tế.

Học sinh THPT học trước đại học: Tại sao không?

Điểm qua các diễn đàn là sự xuất hiện của rất nhiều bình luận lo lắng đến từ phía phụ huynh, với nội dung xoay quanh chủ đề: Học chương trình ở trường còn chưa xong, thời gian và công sức đâu mà nghĩ đến chuyện học “vượt cấp”. Lo lắng này của các bậc phụ huynh là không sai khi chương trình ở bậc THPT tại Việt Nam hiện nay được đánh giá là khá nặng về khối lượng kiến thức.

Có thể thấy rằng, hệ thống giáo dục Việt Nam từ lâu đời với phương châm đào tạo sâu rộng với đa dạng các lĩnh vực từ khoa học tự nhiên đến khoa học xã hội với các hình thức học và thi cử truyền thống đã đào tạo nên những thế hệ học sinh hiếu học, chăm chỉ, cần cù và chịu khó. Thế nhưng không thể phủ nhận, khi có sự kết hợp hài hòa giữa giáo dục trong nước và những yếu tố từ giáo dục quốc tế, những thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam trong tương lai sẽ ngày càng tài năng và nổi trội hơn nữa khi đặt cạnh các quốc gia hàng đầu thế giới.

Bên cạnh đó, việc học trước một số môn nền tảng ở đại học sẽ giúp học sinh giảm bớt sự bỡ ngỡ và thích nghi nhanh hơn khi bước chân vào môi trường giáo dục đại học thực tế trong nước và quốc tế khi đã quen với phương pháp học tập bậc cao; sớm định hướng được nghề nghiệp và lựa chọn được ngành học phù hợp với bản thân; tiết kiệm các chi phí học đại học như chi phí thuê nhà, sinh hoạt cũng như mang đến lợi thế tốt nghiệp sớm hơn bạn bè đồng trang lứa.

Sở hữu tấm bằng Cử nhân sớm giúp sinh viên gia nhập thị trường lao động sớm hơn, tích lũy nhiều kinh nghiệm làm việc, thăng tiến và tăng thu nhập. Đối với định hướng tiếp tục theo đuổi con đường học vấn, tốt nghiệp sớm sẽ cho sinh viên khoảng thời gian ôn luyện, tham gia thi lấy chứng chỉ, viết luận,… để chuẩn bị hồ sơ năng lực cho bậc học cao hơn.

Quan trọng hơn, hình thức học sớm đại học không mang tính bắt buộc. Điều đó có nghĩa là nếu học sinh THPT cảm thấy muốn trải nghiệm chương trình ở đại học, họ có thể lựa chọn học “vượt cấp” và ngược lại – duy trì học tập chương trình phổ thông truyền thống. Do vậy, phụ huynh và học sinh không cần quá lo lắng hay áp lực nếu mô hình này chính thức được triển khai rộng rãi, bởi sẽ không có sự “phân biệt đối xử” nào khi bước vào giai đoạn đại học giữa hai đối tượng học sinh này.

Đề án của ĐHQG Tp. HCM đã mở ra cơ hội và lựa chọn rộng mở hơn cho học sinh THPT ở Việt Nam cũng như phù hợp với mô hình giáo dục của các quốc gia phát triển trên thế giới như Mỹ, Úc. Tuy nhiên rất cần thiết để xây dựng một hệ thống giảng dạy và cơ chế thích hợp để học sinh thuận lợi theo đuổi mô hình này.

Nếu bạn quan tâm về chương trình học trước đại học của Úc QTS BSB50120 Diploma of Business, vui lòng liên hệ với QTS Australia qua các kênh dưới đây để được hỗ trợ tư vấn:

Địa chỉ: QTS Australia – Diamond Campus, 68 Bát Nàn, Phường Bình Trưng Tây, Quận 2, Tp.HCM.

Website: https://diploma.qts.edu.vn/

Email: [email protected]

Phone: 0283 8404 505